Schermpjes en kinderen: wat is verantwoord?

Tablets, smartphones en tv’s maken een groot deel uit van het dagelijks leven, en kinderen groeien ermee op. Dat is niet per se verkeerd – schermen kunnen een bron van vermaak en educatie zijn. Maar hoe zorg je ervoor dat je kind op een gezonde manier met media omgaat? En wat is een goede balans tussen schermtijd en andere activiteiten? In dit artikel bespreken we waar je als ouder op kunt letten.

Schermgebruik bij baby’s en dreumesen

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) adviseert om kinderen onder de twee jaar zo min mogelijk naar schermpjes te laten kijken en in elk geval geen passieve schermtijd (zoals filmpjes kijken) te laten hebben. Baby’s en dreumesen leren vooral door te kijken, luisteren en spelen. Bovendien begrijpen ze nog weinig van wat ze op een schermpje zien.

Toch worden veel jonge kinderen al vroeg blootgesteld aan schermen, bijvoorbeeld wanneer ouders even iets moeten doen of een rustmoment zoeken. Af en toe een kort filmpje kijken kan geen kwaad, maar kijk altijd samen. Benoem wat er gebeurt en zorg dat het past bij de belevingswereld van je kind. Denk bijvoorbeeld aan korte filmpjes met rustige beelden en herhaling, zonder snelle flitsen of drukke muziek. Maar liever nog: zing een liedje, lees een boek of laat je kind de wereld ontdekken door te spelen.

Schermgebruik bij peuters en kleuter

Vanaf een jaar of twee worden kinderen steeds nieuwsgieriger naar de digitale wereld. Ze willen zelf dingen aanklikken en ontdekken. Dit kan leerzaam zijn, maar het is belangrijk dat ze dit niet alleen doen. Samen kijken en praten over wat ze zien helpt hen om verbanden te leggen en dingen beter te begrijpen.

Het kan verleidelijk zijn om een scherm te gebruiken als ‘oppas’ wanneer je even je handen vrij wilt, maar probeer schermtijd bewust in te zetten. Korte momenten van educatieve content kunnen prima, maar het blijft belangrijk dat je kind ook speelt, beweegt en sociale interactie heeft. Vermijd snelle, drukke beelden en zorg dat je kind niet zomaar op willekeurige video’s klikt. De WHO adviseert om peuters en kleuters maximaal 1 uur per dag naar een schermpje te laten kijken, bij voorkeur verdeeld over korte momenten.

Schermgebruik bij basisschoolkinderen

Vanaf de basisschoolleeftijd willen kinderen zelfstandiger met media omgaan. Ze leren lezen, begrijpen verhalen beter en worden steeds handiger met technologie. Dat betekent niet dat ze alles maar moeten kunnen bekijken. Sommige kinderen gaan op deze leeftijd al zelfstandig op zoek naar filmpjes of games, waardoor ze mogelijk content zien die niet geschikt voor ze is.

Zorg ervoor dat je kind weet dat niet alles op internet betrouwbaar of passend is. Bespreek wat ze leuk vinden om te kijken of spelen en maak afspraken over wat ze mogen kijken. Websites als kijkwijzer.nl helpen om in te schatten of een bepaalde film of serie geschikt is voor je kind. Wat schermtijd betreft raadt het WHO aan om kinderen tussen de zes en negen jaar maximaal anderhalf uur per dag naar een scherm te laten kijken. Vanaf negen jaar is de richtlijn tot twee uur schermtijd per dag. Belangrijk hierbij is wel dat er voldoende balans blijft met andere activiteiten, zoals buitenspelen en huiswerk maken.

Schermgebruik bij pubers

Voor veel pubers zijn sociale media, gamen en video’s kijken dagelijkse bezigheden. Ze gebruiken hun telefoon niet alleen voor vermaak, maar ook om contact te onderhouden met vrienden en klasgenoten. Het is goed om je puber wat meer vrijheid te geven, maar dat betekent niet dat er geen begeleiding meer nodig is. Bespreek wat de gevaren zijn van social media en maak samen afspraken over het gebruik ervan. Vermijd strenge regels en zorg ervoor dat je puber weet dat hij of zij bij je terecht kan, wanneer er online iets misgaat. Verder is het belangrijk dat de schermtijd van je kind niet ten koste gaat van slaap, school of sociale interactie in het echte leven. Een goede richtlijn is maximaal drie uur per dag.

Hoe zorg je voor gezonde schermgewoonten?

Schermpjes zijn niet meer weg te denken uit ons leven. Gelukkig kunnen ze voor kinderen leuk en leerzaam zijn, zolang we ze hierin goed begeleiden. Met deze tips kom je al een heel eind:

Geef het goede voorbeeld: Kinderen nemen het gedrag van ouders over. Als jij voortdurend op je telefoon zit, zullen zij dat ook sneller doen.
Plan schermvrije momenten in: Gebruik bijvoorbeeld geen schermpjes tijdens het eten, of vlak voor het slapen.
Praat over wat je kind kijkt en speelt: Toon interesse in de favoriete programma’s of games van je kind, zodat je op de hoogte blijft van diens mediagebruik.
Gebruik ouderlijk toezicht en filters: Veel apps en streamingdiensten hebben mogelijkheden om content te filteren of tijdslimieten in te stellen.
Laat je kind zelf meedenken over afspraken: Spreek samen regels af en houd je eraan. Als je kind mag meedenken, voelt het zich meer betrokken en zal het zich er eerder aan houden.

Meer weten over mediawijsheid en schermgebruik bij kinderen? Neem een kijkje op Mediawijsheid.nl voor extra tips en informatie.